Kabakulak Olunca Neresi Şişer? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Bakış
Kabakulak, halk arasında sıkça karşılaşılan ve genellikle çocukluk döneminde görülen bir hastalık olarak bilinse de, toplumsal hayatta başka bir anlam daha taşır: Toplumsal normlar, beklentiler ve cinsiyetçi bakış açıları. Kabakulak olunca neresi şişer? sorusu, aslında sadece fiziksel bir rahatsızlıkla değil, aynı zamanda bu rahatsızlık etrafında şekillenen toplumsal yapılarla da ilgili derin bir sorudur. Şişen yer, genellikle boynun her iki yanında yer alan parotis bezleridir, ancak bu “şişme” kavramı toplumsal bağlamda çok daha farklı anlamlar taşır.
Toplumdaki Kadın ve Erkek Beklentileri
İstanbul sokaklarında, toplu taşımada, işyerlerinde gördüğüm sahneler, toplumun cinsiyet rollerine bakış açısını bir kez daha gözler önüne seriyor. Kadınların ve erkeklerin hastalıklarına yaklaşım, sağlık sorunlarının nasıl algılandığı, hatta hangi hastalıkların cinsiyetle ilişkili olduğu genellikle çok belirgindir. Erkeklerin grip veya soğuk algınlığı gibi hastalıklarla daha “dayanıklı” oldukları düşünülürken, kadınların daha “duyarlı” ve “hastalık geçiren” bireyler oldukları düşünülür. Kabakulak, belki de bu hastalıklar arasında en fazla cinsiyetçi bakış açılarının görüldüğü bir örnektir.
Erkeklerin daha sık görülen bir hastalığı olan kabakulak, fiziksel olarak boyun kısmını şişirirken, toplumdaki erkeklik algısı da bu şişlik etrafında şekillenir. Erkekler, toplumda güçlülükleri ve dayanıklılıklarıyla tanınırlar. Ancak, kabakulak gibi bir hastalık, erkeklerin fiziksel zayıflıklarını dışa vurduğu bir an olabilir ve bu durum, toplumsal cinsiyet normlarına aykırı olarak algılanabilir. Erkekler, sağlıklı ve güçlü olmaları gerektiği düşünülen bir dünyada, hastalıklarını gizlemeye meyillidirler. Herhangi bir zayıflık göstergesi, toplumsal baskıları ve erkekliklerini sorgulamalarına neden olabilir.
Kadınlar içinse, kabakulak gibi hastalıklar daha genellikle “kırılganlık” ile ilişkilendirilir. Kadınlar, toplumda hem “anlayışlı” hem de “nazik” bireyler olarak görüldüklerinden, hastalıklar konusunda da benzer bir beklentiyle karşılaşırlar. Erkeklerin hastalığını gizlemeye çalıştığı gibi, kadınlar da bu tür rahatsızlıkları genellikle çevrelerinden daha fazla yardım beklerken yaşarlar. Bu durum, toplumsal cinsiyetin, sağlık sorunlarına ve bunların görünürlüğüne nasıl etki ettiğini gösteren bir başka örnektir.
Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Bağlamında Kabakulak
Çeşitlilik ve sosyal adalet perspektifinden bakıldığında, kabakulak olunca neresi şişer sorusu, yalnızca fiziksel bir rahatsızlığın ötesinde daha geniş bir toplumsal soruna işaret eder. Toplumun farklı kesimleri, hastalık ve sağlıkla ilgili olarak farklı biçimlerde etkilenir ve bu etkiler, bazen sınıfsal, bazen etnik, bazen de kültürel farklılıklar tarafından şekillenir.
Örneğin, İstanbul’daki toplu taşıma araçlarında sıkça gördüğüm sahneler, sosyal adaletin önemini bir kez daha gözler önüne seriyor. Bir mahallede yaşayan bir bireyin sağlık hizmetlerine ulaşımı, başka bir mahallede yaşayan birine göre çok daha sınırlı olabilir. Bu durum, kabakulak gibi hastalıkların yayılmasını engellemek veya tedavi etmek için gerekli sağlık hizmetlerine ulaşılabilirliği de doğrudan etkiler. Yoksul kesimler, sağlık hizmetlerine erişim konusunda ciddi engellerle karşılaşırken, daha zengin kesimler bu tür hastalıkları daha kolay atlatabilir.
Bu bağlamda, kabakulak olunca neresi şişer sorusunun cevabı, sadece fiziksel bir reaksiyon olmanın ötesine geçer. Şişen yer, toplumun sağlıkla ilgili ayrımcılığını, sınıfsal eşitsizlikleri ve bu eşitsizliklerin sağlığa nasıl yansıdığını simgeler.
Kendi Deneyimlerim ve Gözlemlerim
Bir sivil toplum kuruluşunda çalışan biri olarak, farklı toplumsal sınıflardan gelen insanlarla sıkça bir araya geliyorum. Sokakta, işyerinde ve toplu taşımada, çeşitli grupların sağlık sorunlarına yaklaşımı beni her zaman şaşırtmıştır. Özellikle, hastalıkların cinsiyet ve sınıfla nasıl ilişkilendirildiğini görmek, toplumsal yapının ne kadar derinlemesine işlediğini anlamama yardımcı oldu.
Bir gün, bir toplu taşıma aracında, yanında küçük çocuğuyla seyahat eden bir kadının hastalandığını gözlemledim. Kadın, halsiz bir şekilde otururken, çocuğunun ihtiyaçları için sürekli hareket etmek zorunda kalıyordu. Çevresindeki insanlar, kadına yardım etmek yerine, çocuğu ile birlikte hastalığının geçici olduğunu varsayarak, pek bir destek sunmadılar. Oysa erkek bir birey hastalandığında, etrafındaki insanlar daha anlayışlı olabilir; çünkü toplum, erkekleri hastalıklarında daha güçlü olmaları gerektiği şekilde algılar. Kadınlar ise hem şişmiş boyunlarıyla, hem de yorgun halleriyle toplumun onlara biçtiği rolü, anlayışlı bir şekilde üstlenmek zorunda kalır.
Sonuç Olarak
Kabakulak olunca neresi şişer sorusu, hem fizyolojik hem de toplumsal bir sorudur. Toplumdaki cinsiyet rolleri, sınıfsal farklılıklar ve sağlık hizmetlerine erişim biçimleri, bu sorunun cevabını şekillendirir. Şişen boyun değil, aslında şişen toplumsal yapıdır; kabakulak, sadece bir hastalık değil, toplumun hastalıklı yapısını da ortaya koyar.